ประวัติภูฟ้า
ด้วยทรงห่วงใยคุณภาพชีวิตของประชาชนในถิ่นทุรกันดารห่างไกล สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้โครงการส่วนพระองค์สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี จัดทำ “โครงการส่งเสริมอาชีพตามพระราชดำริ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี” เพื่อช่วยเหลือประชาชนซึ่งมีฐานะยากจน ในพื้นที่ห่างไกลและทุรกันดาร ให้มีอาชีพเสริม เพิ่มรายได้จากอาชีพเกษตรกรรม เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชน
โครงการส่วนพระองค์สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ร่วมกับหน่วยงานส่วนราชการและเอกชน เข้าไปจัดตั้งกลุ่มอาชีพ โดยฝึกอบรม ส่งเสริมการดำเนินงาน สนับสนุนวัสดุอุปกรณ์ เงินทุน และตั้งกองทุนหมุนเวียนเพื่อประกอบอาชีพ รวมทั้งช่วยเหลือในด้านการตลาด ซึ่งผลิตภัณฑ์ที่ชาวบ้านผลิตนี้จะเน้นภูมิปัญญาท้องถิ่นเป็นหลักเพื่อดำรงไว้มิให้สูญหาย และเป็นการเพิ่มมูลค่าวัตถุดิบที่มีในท้องถิ่น
หลังจากดำเนินการมาได้ระยะหนึ่ง ชาวบ้านสามารถผลิตสินค้าได้แต่ไม่มีสถานที่จำหน่าย ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้โครงการรับซื้อผลิตภัณฑ์จากชาวบ้านไว้ และนำมาจำหน่ายในงานกาชาด ซึ่งจัดขึ้นเป็นประจำปีละครั้ง จึงไม่สามารถเป็นจุดจำหน่ายผลิตภัณฑ์ชาวบ้านได้อย่างต่อเนื่องและเพียงพอ
ในปีพุทธศักราช 2544 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี (ซึ่งยังดำรงพระยศในขณะนั้น) ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดตั้งร้านขึ้นในกองทุนพัฒนาเด็กและเยาวชนในถิ่นทุรกันดาร (กพด.) พระราชทานชื่อร้านว่า “ร้านภูฟ้า” เพื่อสนับสนุนการจำหน่ายผลิตภัณฑ์ต่างๆ ของโครงการส่งเสริมอาชีพ ตามพระราชดำริฯ เป็นการสร้างวงจรการผลิตและการตลาดที่สมบูรณ์ จากการผลิตของชาวบ้านในถิ่นทุรกันดารสู่กระบวนการทางการตลาดไปยังลูกค้าในเมืองเพื่อให้ผลิตภัณฑ์เหล่านั้นมีการจัดการคลังสินค้าที่เหมาะสมและมีแหล่งจำหน่ายประจำที่ถาวร โดยมีคณะผู้บริหารงานที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้มาช่วยงาน
ร้านภูฟ้าสาขาแรกที่เปิดดำเนินการคือ สาขาสยามดิสคัฟเวอรี ถนนพระราม 1 ต่อมาได้เปิดสาขาต่าง ๆ เพิ่มขึ้นโดยลำดับ ในปัจจุบัน (ข้อมูลเดือนกรกฎาคม 2566) มีร้านภูฟ้าสาขาต่างๆ ทั้งในกรุงเทพฯ และต่างจังหวัด 19 สาขา ได้แก่
- สาขาสยามดิสคัฟเวอรี่
- สาขาตลาดนัดสวนจตุจักร โครงการ 24
- สาขาถนนกำแพงเพชร
- สาขาตลาดบอง มาร์เช่
- สาขาสุขุมวิทซอย 7
- สาขาศิริราช
- สาขาโรงพยาบาลรามาธิบดี
- สาขาเดอะ แพลทินั่ม เพลส วัชรพล
- สาขาเพียวเพลส รามคำแหง 110
- สาขาจัตุรัสจามจุรี
- สาขาฟิวเจอร์พาร์ค รังสิต
- สาขาพาราไดซ์ พาร์ค
- สาขากรมศิลปากร
- สาขาบิ๊กซีพระราม 4
- สาขาบิ๊กซีราชดำริ
- สาขาโลตัสบางใหญ่
- สาขาไอคอนสยาม
- สาขาหัวหิน มาร์เก็ต วิลเลจ
- สาขาน่าน
นอกจากนี้ ยังมี ร้านภูฟ้าผสมผสาน ที่ชั้น 4 สยามพารากอน ซึ่งเป็นแหล่งเผยแพร่ความรู้ที่ผสมผสานศาสตร์ทั้งวิทยาศาสตร์และศิลปวัฒนธรรมเข้าด้วยกัน